EMDR is de afkorting van Eye Movement Desensitization and Reprocessing (oogbewegingsdesensitisatie en -herverwerking). Het is een psychotherapeutische methode die eind jaren ’80 werd ontwikkeld door de Amerikaanse psychologe Francine Shapiro. De methode valt primair onder psychotherapie, maar heeft ook lichaamsgerichte elementen. Het wordt daarom vaak beschouwd als een aparte therapievorm binnen de psychotherapie.
De kern van EMDR ligt in het combineren van het oproepen van traumatische herinneringen met bilaterale stimulatie, vaak in de vorm van oogbewegingen, maar soms ook door gebruik van geluiden of aanrakingen. Deze combinatie heeft als doel het werkgeheugen te belasten, waardoor de emotionele intensiteit van de traumatische herinnering afneemt.
EMDR volgt een gestructureerd protocol met verschillende fasen, waaronder desensitisatie en herverwerking. Tijdens de therapie worden cliënten begeleid om traumatische herinneringen op te roepen en tegelijkertijd de afleidende taak uit te voeren. Dit proces helpt bij het verminderen van de emotionele lading van de herinnering en het beter integreren ervan in iemands levensverhaal.
De therapeut verzamelt informatie over de cliënt’s geschiedenis, traumatische ervaringen en huidige klachten. Er wordt een behandelplan opgesteld dat aansluit bij de specifieke behoeften van de cliënt.
De therapeut legt uit hoe EMDR werkt en bespreekt verwachtingen. Er worden ontspanningstechnieken aangeleerd, zoals de “veilige plaats” oefening, om de cliënt te kunnen stabiliseren indien nodig tijdens de behandeling.
De therapeut helpt de cliënt om een specifiek beeld te kiezen dat representatief is voor het trauma. De emotionele lading wordt beoordeeld met behulp van de SUD-schaal (subjectieve eenheden van verstoring).
Dit is de kernfase van EMDR. De cliënt focust op het targetbeeld terwijl de therapeut bilaterale stimulatie toepast, meestal via oogbewegingen. Dit proces wordt in sets herhaald totdat de emotionele lading significant vermindert.
Nadat de negatieve lading is verminderd, wordt een positieve cognitie versterkt. De therapeut helpt de cliënt om een meer adaptieve overtuiging over zichzelf te ontwikkelen in relatie tot het trauma.
De therapeut vraagt de cliënt om het lichaam te scannen op eventuele resterende spanning of ongemak gerelateerd aan het targetbeeld. Indien aanwezig, wordt dit verder verwerkt.
De therapeut zorgt voor een goede afsluiting van de sessie, waarbij de cliënt emotioneel gestabiliseerd wordt. Er worden technieken gebruikt om de cliënt te ‘aarden’ en voor te bereiden op het verlaten van de therapieruimte.
In een volgende sessie evalueert de therapeut de effecten van de vorige behandeling. Er wordt gekeken naar eventuele veranderingen in symptomen en of er nieuwe aspecten van het trauma naar voren zijn gekomen die aandacht behoeven.
